GİRİŞ
Coronavirus (Covid-19) salgınının tüm dünyada yayılması ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından ‘’pandemi’’ olarak nitelendirilmesi ile birlikte tüm dünyada önlemler alınmaya başlanmış ve yasal düzenlemelere gidilmiştir. Salgın sebebiyle alınan önlemler ve yapılan yasal düzenlemeler sonucunda ticari hayatta yaşanan değişiklikler, taraflar arasında akdedilen sözleşmeleri etkilemiştir.
Covid-19 salgını denizcilik sektörünü de etkilemiş armatörlerce yaptırılan P&I sigortalarının teminat kapsamları hususunda değerlendirme yapmak gerekmiştir. Önemle belirtmek gerekir ki, her sigorta poliçesinin kendi özelinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu bültende soru-cevap şeklinde P&I Club kuralları ve poliçeleri genel kapsamında, istisnalar dikkate alınmadan, değerlendirmelere yer verilmiştir.
1. Limanın, karantina kararı nedeniyle kapatılması durumunda, taşıyan bu gecikmeden kaynaklanan kargo taleplerinden ve/veya hasarlarından sorumlu mudur?
– Hague Visby kurallarına göre bu hususta taşıyıcıya istisna sağlanmaktadır. Dolayısıyla armatörden bu nedenle böyle bir talepte bulunulmayacaktır. Ancak farklı ülkelerin hukuk kurallarını farklı şekilde uyguladıkları görülmektedir.
2.Coronavirus nedeniyle limanın kapatılması halinde, geminin alternatif bir limana sapması ve bu limanda yükü tahliye etmesi durumunda teminata halel gelir mi?
– Kulüp teminatı bu durumda armatörün rotayı değiştirme koşulana bağlıdır. İçinde bulunan şartlar, armatörün kira sözleşmesi, konişmentoda serbestiye ilişkin bir maddenin olup olmaması, taşınan yükün çeşidi ve kapanan limanın ne kadar süreyle kapatıldığına ilişkin bir çok durumun değerlendirilmesi gerekmektedir. Böyle bir durumda kulüple temasa geçilmelidir.
3. Karantina durumlarında hangi masraflar teminat kapsamındadır?
– P&I Kulüplerinin karantinayla ilgili kural maddesinin mevcut olduğu görülmektedir. Birçok kulüp karantina durumunu teminat altına almak için gemide karantinaya alınması gereken bir hastalık bulunmasını şart koşmaktadır. Sağlık otoritesi tarafından uygulanacak karantina durumlarının da teminat kapsamında olduğu görülmektedir.
Masraflarla ilgili olarak; yakıt ve kumanya masrafları, ekstra ödenmesi halinde personel maaşı ve sigorta primi ile geminin sterilizasyon masraflarının da kulüp teminatı altında olduğu görülmektedir.
4. Gemi adamı coronavirus (Covid-19) sebebiyle vefat ederse veya hastalanırsa teminat kapsamında mıdır?
– Türk hukukuna göre gemi adamının çalışması esnasında Covid-19’a yakalanması iş kazası olarak sayılacaktır ve armatör işveren olarak sorumlu tutalacaktır. Gemi adamınının vefati veya hastalanmasına ilişkin masraflar teminat altındadır.
5.Gemi adamının kendi yurduna dönüşü esnasında Coronavirus (Covid-19)’e yakalanması durumunda teminat kapsamında mıdır?
– Aksine bir düzenleme olmadıkça armatörün sorumluluğunun, gemi adamının kendi yurduna dönüşüne kadar devam etmesi sebebiyle gemi adamının dönüş yolunda Covid-19’a yakalanması durumunda ilişkili masraflar kulüp teminatı kapsamındadır.
6. Coronavirus’e yakalanan gemi adamının karada tedavi alması için geminin rotasının değiştirilmesi durumunda hangi masraflar teminat kapsamındadır?
– Gemide, gemi adamlarının hastalığı ve yaralanması hallerinde tedavisinin sağlanması amacıyla geminin rotasının değişmesi halinde, P&I kulüpleri poliçelerinde farklı klozlar olmakla birlikte, teminat altına alınan masraf kalemleri genel olarak; geminin harcadığı yakıt, yağ, personele ekstra ödeme yapılması durumunda maaş ve sigorta primi ile acentalık masrafları kulüp teminatı altındadır.
7. Gemi adamının hasta ve enfekte olmadığı durumlarda yurda iade masrafları teminat kapsamında mıdır?
– Gemi adamının hasta olmadığı durumda, yurduna gidiş masrafı armatör için operasyonel bir masraftır. Bu nedenle de teminat kapsamında olmayacaktır.
8.Gemideki salgın sonucu karantinaya alınan personel yerine, ikame olarak gönderilen personel görevine başlayamamışsa veya başlamasında gecikme olursa, bu personelin ücretleri teminat kapsamında mıdır?
– Gemide salgın hastalığa yakalanan gemi adamı yerine gönderilen ikame personelin gemide göreve başlayana kadar taahhuk eden maaşları kulüp teminatı altındadır.
9.Gemisinde sözleşmesi sona eren veya yakın zamanda sona erecek gemi adamı bulunan bir armatörün, Coronavirus (Covid-19) sebebiyle, gemi adamı sözleşmesi şartlarına uygun olarak bir personel değişimi organize edememesi halinde teminata halel gelir mi?
– Personelin sözleşme süresinin bitmesi ve fakat değiştirilememesi teminata halel getirmemektedir. Dikkat edilmesi gereken husus, personelin sertifikasyon süreleridir. Gemide çalışmaya devam eden, fakat sertifikasyon süreleri dolmuş gemi adamı mevcut ise bu durumda kulüp teminatına halel gelebilmektedir. Burada bayrak devletleriyle temasa geçerek süre uzatımına başvurulabilir.
10.Gemi adamının gemiye katılmadan önce veya gemiden ayrılmasının ardından karada karantinada tutulması masrafları teminat kapsamında mıdır?
– Ülkeler tarafından, sağlık tedbirleri için uygulanmış olan karantinalar teminat kapsamında değerlendirilmemektediir.
SONUÇ
Gerek gemi adamlarının durumlarının gerekse de karantina koşullarındaki gemilerin durumlarının her P&I Kulüp sigortası özelinde detaylıca irdelenmesi gerekmektedir.
– Bu doküman Türkiye’de hukuk alanındaki gelişmeleri paylaşmak amacıyla hazırlanmıştır. Hukuki bir görüş, tavsiye veya yönlendirme olarak değerlendirilmemelidir. Özel sorular bakımından hukuki danışman görüşü alınmalıdır.
– © 2020 Ülken Hukuk Bürosu |