GİRİŞ

Sigortacılık Kapsamında Değerlendirilecek Faaliyetlere, Tüketici Lehine Yapılan Sigorta Sözleşmeleri ile Mesafeli Akdedilen Sigorta Sözleşmelerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”) 31122 sayılı ve 9 Mayıs 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır[1]. Yönetmelik, sigortacılık sektörüne yeni gelişim fırsatları sunan dijitalleşmeyi sağlayan önemli yenilikler getirilmiştir.

Kanun düzenlemesinde sigorta hizmetlerinin dijitalleşme sürecini düzenlemeye yönelik olarak kalıcı veri saklayıcıları ve güvenli ödeme sistemlerinin kullanımı gibi tüketicinin korunmasına ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Kanun düzenlemesi ile asıl işi sigorta aracılığı olmayan işletmelerin sundukları mal ve hizmetler ile birlikte ve belirli şartlar altında sigorta hizmetleri sunmalarına olanak sağlandığı görülmektedir.

I. Mal ve Hizmet Satışı ile Bağlantılı Olarak Sunulan Sigortalar

I.1.Yönetmelik uyarınca, asli işi sigorta aracılığı olmayan işletmeler, aşağıda belirtilen koşulların tamamının sağlanması kaydıyla, satılan mal veya sağlanan hizmetlerle birlikte belirli sigorta hizmetleri verebileceklerdir:

• Sigorta hizmetlerinin mal veya hizmetlerle birlikte sunulması koşuluyla, yalnızca: (i) malın kırılması, kaybı, çalınması, arızalanması veya zarar görmesi; (ii) bagajın kaybı, çalınması, zarar görmesi veya gecikmesi veya (iii) seyahat hizmeti ile bağlantılı diğer risklere ilişkin teminat sağlanabilir;
• Teminat karmaşık bir ürün olarak kategorize edilmeyen basit bir sigorta ürüne ilişkin olmalıdır ve ürün bazındaki muafiyet, limit ve süreler standart olmalıdır;
• Sunulan teminat, sorumluluk, hayat veya motorlu taşıt sigortası olmamalıdır; ve Yıllık prim tutarı, Tüketici Fiyat Endeksinin her yıl sonundaki değişiklikleri dikkate alınarak artırılmak üzere, 3.000 Türk Lirasını ve sigorta süresinin yenilemeler de dahil olmak üzere beş yılı geçmemelidir.

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/05/20200509-1.htm

Bahsedilen sigorta hizmetlerini sağlamak isteyen sigorta aracısı olmayan işletmelerin kendi rol ve faaliyetleri kapsamında tüketicilere sigorta teminatının konusu ve kapsamı, sigorta teminatını veren sigorta şirketinin unvanı ve iletişim bilgileri de dahil olmak üzere tüm gerekli bilgileri usulüne uygun olarak bildirme yükümlülüğü bulunmaktadır. Yönetmelik, işletmeler tarafından sigorta priminden bağımsız olarak hizmet bedeli tahsiline olanak sağlamaktadır. Ancak işletmeler sigorta hizmetleri için prim üzerinden komisyon alamayacaktır.

Son olarak, bahsedilen hizmetlerin sunumunda uygulamaya geçilmeden bir ay önce Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bilgi verilmesi gerekmektedir.

I.2. Uzaktan Satış Cihazları ile Pazarlama

Yönetmeliğe göre; Sigortacılık işlemlerinin tamamının veya bir bölümünün gerçekleştirilmesine imkan veren kiosk, web sayfası, mobil uygulamalar gibi elektronik işlem cihazları ile sigorta satışı mümkündür. Mobil uygulamalar ile web sayfası uygulamalarında teminat sağlayan sigorta şirketinin unvanının sürecin en başında açık biçimde yer alması zorunludur. Kiosk uygulamasında da teminat veren sigorta şirketinin unvanının cihazın üzerinde açık biçimde yer alması gerekir. Uzaktan satış cihazlarının, Yönetmelik’te belirtilen kuruluşlar hariç olmak üzere, sigorta satışı konusunda yetkili olmayan kişi veya kuruluşların mekanlarında bulunamayacağı hususu önem taşımaktadır.

Buna bağlı olarak, zorunlu deprem sigortası kontrol noktaları olan tapu daireleri ile su ve elektrik idareleri Doğal Afet Sigortaları Kurumu’na (DASK) ait uzaktan satış cihazlarını, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortası kontrol noktaları olan araç muayene istasyonları ise Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Sigorta Acenteleri İcra Komitesi (SAİK) tarafından sağlanacak uzaktan satış cihazlarını bulundurabilecektir.Bahsi geçen kontrol noktalarına yerleştirilen uzaktan satış cihazları aracılığıyla satışı yapılan sigorta ürünlerinden tahakkuk eden komisyonlar Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın belirleyeceği esaslar çerçevesinde acentelere dağıtılacaktır.

Ek olarak, karayolları motorlu araçlar mali sorumluluk sigortası branşında ruhsatlı olan sigorta şirketleri uzaktan satış cihazları aracılığıyla satışlara izin vermekle yükümlüdür. Yönetmeliğin uzaktan satış cihazlarının yerleştirilmesi ve buna bağlı yükümlülüklere ilişkin hükümleri 15 Haziran 2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

3. Mesafeli Sigorta Sözleşmeleri ile Dijitalleşme

Türk Ticaret Kanunu’nun 1424. maddesinde öngörülen poliçe verme yükümlülüğünü vurgulamakta ve mesafeli akdedilen sigorta sözleşmeleri kapsamında bu yükümlülüğün kalıcı veri saklayıcıları aracılığıyla yerine getirilmesine olanak yönetmelik ile olanak tanımaktadır.

15 Temmuz 2020 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, mesafeli sigorta sözleşmeleri kapsamında banka kartı veya kredi kartı ile yapılan tahsilatların zorunlu olarak 3D güvenli ödeme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmesi ve 15 Ekim 2020 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, tarafların karşı karşıya gelerek imzaladığı sözleşmeler kapsamında sanal pos aracılığıyla güvenli ödeme sistemlerinin sağlanması gibi tüketicinin korunmasına yönelik tedbirler de içermektedir. Son olarak, sigorta aracılarının prim tahsilatlarında 3D güvenli ödeme sistemini kullanmayı talep etmeleri durumunda sigorta şirketleri bu kapsamda gerekli altyapı sistemlerini sağlamakla yükümlüdür.

SONUÇ

Yapılan düzenleme ile sigortacılık sektöründe dijitalleşmeye yönelik olarak bir çok ihtiyacın giderildiği ve poliçe düzenlenmesi hususunda farklı düzenlemelere gidildiği görülmektedir. Bu noktada sektör paydaşlarının iş yürütme şeklini ve pazarlama anlayışlarını yeniden gözden geçirmesini gerektirecek bir tablonun ortaya çıktığı görüşündeyiz.