GİRİŞ
Taşınmaz satışı sözleşmesinin geçerli olabilmesi için sözleşmenin resmi şekilde düzenlenmesi şarttır.
28 Haziran 2022 Tarihli ve 31880 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7413 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) yürürlüğe girmeden önce, taşınmaz satış sözleşmeleri yalnızca Tapu Sicil Müdürlükleri tarafından düzenlenmekteydi. 7413 Sayılı Kanun, 1512 Sayılı Noterlik Kanununda değişiklik yapmış ve Noterler de taşınmaz satışında yetkili hale getirilmiştir.
Düzenlemenin yürürlük tarihi; 28 Aralık 2022 Tarihli ve 32057 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6616 Sayılı Karar gereğince, 1 Temmuz 2023 tarihine ertelenmiştir.
- HUKUKİ DÜZENLEMELER
I.1. Kanun ile, Noterlerin genel olarak yapacağı işler arasına taşınmaz satış sözleşmesi yapma yetkisi eklenmiştir. Yapılan değişiklikle, 1512 Sayılı Kanunun 61. Maddesinden sonra gelmek üzere 61/A maddesi eklenmiş ve taşınmaz satış sözleşmesinin usul ve esasları belirlenmiştir.
I.2. Satış sözleşmesinde bizzat yetkili olan Noterler, ancak hak sahibinin belirlenebildiği ve taşınmaz satışına engel hukuki bir durumun bulunmaması halinde taşınmaz satış sözleşmesi yapabilecektir. Tarafların taşınmaz satış başvurusu üzerine Noter, bir başvuru belgesi düzenleyecektir.
I.3. Kanunun 12. Maddesine göre, taşınmaza dair tüm bilgiler, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce tapu bilişim sistemi ile aktarılacaktır. Noter, bu işlemler sırasında taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlamayı dikkate almak ve satışla ilgili diğer kanunlarda yer alan sınırlamalar ile usul ve esasları gözetmekle yükümlüdür.
Satış sözleşmesinin imzalanmasıyla, Noter, sözleşmeyi bu sisteme kaydedecek ve Tapu Müdürlüğü tarafından re’sen tapu siciline tescil yapılarak, mülkiyet devredilecektir. Ayrıca, Noterler belgeleri fiziki olarak arşivlemekle de yükümlüdür.
I.4. Noter tarafından yapılan taşınmaz satış sözleşmeleri damga vergisinden ve değerli kağıt bedelinden istisnadır. Kanun ile, taraflardan yalnızca 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince tapu harcı ve hizmet karşılığı noter ücreti alınacağı düzenlenmiştir. Noterlik ücreti, taşınmazın değerine göre beş yüz Türk Lirasından az ve dört bin Türk Lirasından fazla olmayacak şekilde ücret tarifesinde gösterilmelidir. Noter tarafından başka hiçbir ücret alınmayacaktır.
I.5. Türk Hukukunda, tapu sicilinin tutulmasından dolayı devlet, asli ve kusursuz olarak sorumludur. Kanunun 13. Maddesine göre ise, taşınmaz satış sözleşmesinin düzenlenmesinden doğan zarardan sözleşmeyi düzenleyen Noterler de sorumlu olacaktır. Bu düzenlemeye göre, zararın Devlet tarafından ödenmesi halinde, zarar sözleşmeyi düzenleyen Noter’e rücu edilecektir.
SONUÇ
Taşınmaz satış sözleşmesini düzenleme yetkisi Tapu Sicil Müdürlüğü tekelindeyken; 8 Haziran 2022 Tarihli ve 31880 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7413 Sayılı Kanun ile bu yetki ayrıca Noterlere de verilmiştir. 1512 Sayılı Noterlik Kanununda değişiklik yapan bu Kanuna göre, gerekli harç ve noter bedelinin alınması ile tapu bilişim sistemi üzerinden taşınmaz satış sözleşmesi yapılacak ve başka herhangi bir işleme gerek kalmadan tapu devri, tapu siciline tescil edilecektir.
Söz konusu düzenleme, 1.7.2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.
KAYNAKLAR:
1- 7413 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
2- 1512 Sayılı Noterlik Kanunu
3-28 Aralık 2022 Tarihli ve 32057 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6616 Sayılı Karar
Yapılan değişikliğe dair 7413 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun tüm metnine aşağıdaki linkten erişebilirsiniz.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/06/20220628.pdf
– Bu doküman Türkiye’de hukuk alanındaki gelişmeleri paylaşmak amacıyla hazırlanmıştır. Hukuki bir görüş̧, tavsiye veya yönlendirme olarak değerlendirilmemelidir. Özel sorular bakımından hukuki danışman görüşü alınmalıdır.
– © 2023 Ülken Hukuk Bürosu
