Türkiye’de seyahat acentası sıfatı, Türkiye Seyahat Acentaları Birliğine (“TÜRSAB”) üye olmak ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığınca verilecek işletme belgesi almak suretiyle kazanılmaktadır.

Seyahat acentaları yasal olarak faaliyetlerine ancak Bakanlıktan işletme belgesi aldıktan sonra başlayabilmektedirler.

I. HUKUKİ DÜZENLEME

I.1. Seyahat Acentalarının kuruluş ve işleyişi 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları  Birliği  Kanunu ile Seyahat Acentaları Yönetmeliği tarafından düzenlenmiştir.

1618 Sayılı yasanın 3. Maddesi ile Seyahat Acentaları gördükleri hizmetlere göre 3 ayrı grupta toplanmıştır.

Madde 3 – Seyahat acentaları gördükleri hizmetlere göre üç grupta toplanırlar:

A) (A) Grubu seyahat acentaları – 1 inci maddede söz konusu olan tüm seyahat acentalığı hizmetlerini görürler

B) (B) Grubu seyahat acentaları – uluslararası kara, deniz ve hava ulaştırma araçları ile (A) grubu seyahat acentalarının düzenliyecekleri turların biletlerini satarlar.

C) (C) Grubu seyahat acentaları – yalnız Türk vatandaşları için yurt içi turlar düzenlerler.

(B) ve (C) grubu seyahat acentaları kendi hizmetleri dışında kalan diğer seyahat acentalığı hizmetlerini göremezler.

Ancak kendilerine (A) grubu seyahat acentalarının verecekleri hizmetleri görürler.

(A) grubu seyahat acentaları, yurt dışına tertipleyecekleri turlarda kara ulaştırma araçlarını kullanmak istedikleri takdirde, kendilerinden dış hatlara karayolu ile yolcu nakliyatı ruhsatnamesi istenmez. Ancak, aracın Bakanlıkça tespit edilen vasıflara uygunluğu aranır.

II. SEYAHAT ACENTASI İŞLETME BELGESİ

1618 sayılı yasanın 4. Maddesi ile Türkiye’de seyahat acentalığı faaliyeti göstermek için T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığından işletme belgesi almanın zorunlu olduğu ve İşletme belgesi almak isteyenlerin başvurularına ilişkin usûl ve esasların yönetmelikle belirlendiği belirtilmiştir.

II.1. İşletme Belgesi Başvurusu

1618 sayılı yasa uyarınca İşletme belgeleri bir işletmeye mahsus olmak üzere tüzel kişilere verilmektedir.

II.1.1. İşletme Belgesi Başvurusu iki aşamalı olarak yapılmaktadır.

1- Seyahat Acentası Unvan talebi

Seyahat Acentası İşletme Belgesi almak için öncelikle T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığın’dan seyahat acentası unvanı alınması gerekmektedir.

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım Ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’ne (Seyahat Acentaları Daire Başkanlığı) hitaben yazılacak dilekçe ile kurulacak olan seyahat acentası için talep edilen unvanlar sıralı bir şekilde listelenir. Başvuru dilekçesi en geç 15 iş günü içerisinde cevaplandırılır. Başvuru sonucuna bakanlık web

sitesinde yer alan ünvan başvuru sorgulama ekranından ulaşılabilmektedir.

Ünvan talepleri Bakanlıkça ilgili mevzuat hükümleri uyarınca yapılan inceleme sonucu uygun görülmediği takdirde yeniden ünvan talebinde bulunulabilinmektedir.

2- Seyahat Acentası İşletme Belgesi talebi Unvan talebi Bakanlıkça onaylandıktan sonra istenilen bilgi ve belgeler ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliğine (TÜRSAB) başvurular yapılmaktadır.

Bakanlıkça unvan talebi uygun görüldüğünün bildirilmesinden itibaren 30 gün içerisinde posta tebligat belgesi ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’ne (TÜRSAB) aşağıda belirtilen belgelerle birlikte müracaat edilmesi gerekmektedir.

·        Başvuru dilekçesi (dilekçede: talebin ne olduğu açıkça belirtilerek belge başvurusunda bulunan şirket yetkilisinin adı-soyadı, imzası, açık adresi, telefonu ve faks numarası ile müracaat tarihi yazılır)

·        Başvuru sahibi tüzel kişinin iştigal konusu olarak turizm veya seyahat acentalığı faaliyetinin de yer aldığı şirket ana sözleşmesinin yayımlatıldığı Ticaret Sicil Gazetesi’nin tarih ve sayısının belirtildiği beyanı,

·         Temsile yetkili kişi veya kişilerin de belirtildiği en son duruma ilişkin Ticaret Sicil Tasdiknamesi,

·        Acenta Unvanına ilişkin taahhütname,

·        Başvuru sahibi anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeleri ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin, diğer şirketlerde ise tüm ortakların ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin T.C. kimlik numarası ve adli sicil beyanı

·        Tüzel kişiliği temsile yetkili kişi veya kişilerin imza sirküleri aslı veya sureti,

·        Seyahat acentası personeline ait belge ile Sosyal Güvenlik Kurumu iş yeri kodu ve çalışan personelin T.C kimlik numarasının yer aldığı beyan

Seyahat acentası personeli için geçerli belgeler:

a) Otelcilik ve turizm konusunda; meslek lisesi, ön lisans veya lisans eğitimini tamamlamış olduğunu belgelemek,

b) Enformasyon memurluğu yabancı dil başarı belgesi sahibi olduğunu belgelemek,

c) Bakanlıkça verilmiş rehberlik kokartına sahip olduğunu belgelemek,

Acenta sahipleri, fiilen acentada çalışmaları durumunda yukarıda belirtilen belgelerden birine sahip ise, acenta personeli sayılır.

Enformasyon memurluğu yabancı dil belgesinin aslı, diğer belgelerin ise aslı veya onaylı sureti,

– C Grubu seyahat acentasında enformasyon memurluğu belgesi yeterli olup, yabancı dil bilgisi aranmamaktadır.

·        4734 Sayılı Kanunun 34. üncü maddesinde belirtilen değerler üzerinden;

a) Acenta ve şirket unvanının yer aldığı, kesin ve süresiz teminat mektubu veya T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü’nün T.C Merkez Bankası Ankara Şubesi nezdindeki hesabına yatırıldığına dair belge aslının TÜRSAB’a ibraz edilmesi,

b) Nakit teminatların şirket hesabından yatırılması zorunludur,

c)Şahıs hesabından yatırılan nakit teminatlar kabul edilmemektedir.

d)Teminatta şirket unvanının doğru olarak yazılması gerekmektedir.

Teminat miktarları A,B ve C grubu seyahat acentaları için ayrı ayrı tespit edilmektedir.

(Teminat bedelleri, kurulacak her bir şube için ise, belirtilen miktarların % 25’i oarnında belirlenmektedir.)

• Seyahat acentası merkezi için aranan şartlar ve kuruluş esasları kurulacak olan her bir şube için de geçerli olmaktadır.

II.2. Üye Kayıt İşlemi

TÜRSAB tarafından yapılacak denetleme sonucunda mevzuatta belirtilen şartlara sahip olduğu belirlenen seyahat acentası adayı işletmeler, üye kayıt ücretinin ödenmesi ile TÜRSAB üyesi olarak kaydedilirler.

II.3.  Üyelik İptali

TÜRSAB tarafından uygun görülerek T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bildirilen seyahat acentasının başvurusunun, Bakanlık tarafından uygun görülmemesi nedeniyle işletme belgesi

alamayanların üyelikleri iptal edilerek, üye kayıt ücreti, TÜRSAB tarafından kendilerine iade edilir.

II.4. Talebin İncelenmesi Ve Sonuçlanmasi

TÜRSAB, belge başvurusuna ilişkin dilekçe ve eklerini inceledikten sonra bildirilen adreste seyahat acentasının Seyahat Acentaları Yönetmeliği’nin 17. maddesinde belirtilen nitelikleri haiz olup olmadığı, personele ilişkin kayıtların tutulup tutulmadığı hususlarında denetleme ve değerlendirme yapmaktadır.

TÜRSAB, incelemelerinin sonucunda başvuru sonucuna ilişkin görüşünü T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ve başvuru sahibine yazılı olarak bildirir. Uygun görülmeyen başvurunun gerekçesi belirtilir. Uygun görülen, işletme belgesi başvurusuna ilişkin dosya TÜRSAB tarafından Bakanlığa gönderilmektedir. Bakanlık gönderilen başvuru dosyasında yapılan inceleme, değerlendirme ve gerekli görüldüğü takdirde bildirilen adreste yapılan denetim sonucunda eksikliğin bulunması durumunda, eksikliğin tamamlanması TÜRSAB’a bildirilir.

Talebin uygun görülmesi halinde, belge düzenlenmesi için Makam Onayı hazırlanmaktadır. Makam Onayından sonra, talebe ilişkin seyahat acentası işletme belgesi düzenlenmektedir. Düzenlenen seyahat acentası işletme belgesi, başvuru sahibine teslim edilmek üzere ilgili İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne gönderilmekte ve durum TÜRSAB’a bildirilmektedir.

Belge, ilgili harçlarının Bakanlıkça belirlenen hesaplara yatırıldığına ilişkin belgelerin ibraz edilmesinden sonra, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünden Seyahat Acentası yetkililerince alınır.

SONUÇ

Türkiye’de Seyahat Acentalığı faaliyetleri 1618 sayılı yasa ile düzenlenmiş olup seyahat acentalığı faaliyeti göstermek için Kültür ve Turizm Bakanlığından işletme belgesi alma zorunluluğu getirilmiş ve işletme belgesi almak isteyenlerin başvurularına ilişkin usûl ve esaslar da Seyahat Acentalığı yönetmeliği ile belirlenmiştir. Tüm başvuruların kısa sürede olumlu sonuç doğurabilmesi için yasa ve yönetmelik hükümlerine uygun şekilde işlemlerin yürütülmesi gerekmektedir.

– © 2021 Ülken Hukuk Bürosu